قیمت هر کیلو گل گلرنگ در سال 1402

توجه: در این مقاله منظور از عملکرد، میزان برداشت گلرنگ در هکتار است.

متوسط عملکرد دانه گلرنگ در ایران، حدود 700 کیلوگرم در هکتار برآورد شده است.

آمریکا با عملکرد 1485 کیلوگرم در هکتار، بیشترین متوسط عملکرد جهانی را در بین کشورهای تولید کننده گلرنگ دارد.

کشورهای زیر از بزرگترین مقاصد صادراتی گلرنگ ایران هستند:

•  هند
•  ترکیه
•  امارات

جالب است بدانید که خود کشور هند از بزرگترین تولید کننده های گلرنگ در جهان است و حدود 60 درصد سطح زیر کشت جهانی (831 هزار تن) را به خود اختصاص داده است.

از بزرگترین پایلوت های گشت گلرنگ در ایران، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

•  همدان (شهرستان کبودراهنگ)
•  اصفهان (شهرستان های اردستان، برخوار، مبارکه)
•  آذربايجان غربی (شهرستان بوكان)
• شیراز (شهرستان های جویم، داریون)

جهت آگاهی از قیمت گلرنگ در اصفهان، توصیه می کنم مقاله زیر را مطالعه نمایید.

محصول: قیمت گلرنگ در اصفهان

در گذشته، کشت گلرنگ بیشتر به منظور تهیه کارتامین Carthamin (رنگدانه قرمز رنگی که از گلچه های این گیاه قابل استخراج است) و استفاده از آن در رنگرزی البسه و نیز به عنوان رنگ غذا صورت می گرفت.

امروزه این گیاه در گروه گیاهان روغنی قرار گرفته و به این منظور کشت می شود.

گلرنگ چنانچه قبل از گلدهی برداشت شود، علوفه قابل قبولی را برای دام ها تولید می کند.

در حقیقت 100 درصد گیاه گلرنگ یعنی کاه، گل و دانه روغنی آن، ارزش اقتصادی دارد.

فروش عمده گلرنگ و عدم فرآوری صحیح آن در ایران، یکی از مشکلات دامن گیر این گیاه دارویی است؛ همان مشکلی که گریبان گیر سایر گیاهان دارویی نیز می باشد.

خرید و فروش گلرنگ در بازار ایران و بازارهای صادراتی به سه شکل زیر انجام می شود:

•  گل گلرنگ
•  دانه گلرنگ
•  بذر گلرنگ

غالب صادرات گلرنگ از ایران به شکل دانه و گل می باشد تا روغن و بذر.

در این مقاله نیز بنده به صورت تخصصی به مبحث دانه و گل گلرنگ می پردازم و در یک مقاله کامل دیگر، به روغن گلرنگ نیز خواهم پرداخت.

گلرنگ چیست؟

نام علمی: .Carthamus tinctorius L

نام های مترادف:

•  E. safflower
•  Dyer’s saffron
•  Dyer’s safflower
•  False saffron

سایر نام های ایرانی گلرنگ:

•  کاجیره
•  کافشه
•  گل خشت (در بعضی از استان‌های جنوبی مانند کرمان به این نام معروف است)

مشخصات گیاه:

گیاه یکساله، به ارتفاع 25 – 45 سانتی متر، بدون کرک، سفید و درخشان.

برگ ها به طول 30 – 90 میلی متر، به عرض 10 – 20 میلی متر، چرمی، بدون کرک، سبز رنگ و بدون دمبرگ.

گل ها زرد زعفرانی.

میوه فندقه (کافشه)، همگی بدون کاکل، واژ هرمی چهار وجهی، با رأس سر بریده، با چهار قوز، سفید.

بذرهای گیاه گلرنگ شبیه بذرهای آفتابگردان ولی سفید و کوچک ترند.

گلرنگ ریشه عمودی کاملاً مشخص و غالباً گوشتی دارد و معمولاً ریشه های جانبی نازک متعددی تولید می کند.

پراکندگی جهانی گلرنگ

•  شرق نواحی مدیترانه ای
•  جنوب شرق آسیا
•  هندوستان
•  کاشته شده در کالیفرنیا

پراکندگی گلرنگ در ایران

به حالت کاشته شده در:

•  گرگان
•  آذربایجان
•  کردستان
•  لرستان
•  اصفهان
•  یزد
•  کرمان
•  خراسان
•  سمنان
•  تهران

قیمت گلرنگ در سال 1402

قیمت گل گلرنگ در بازار تا حد زیادی تابعی از فاکتورهای زیر می باشد:

1.  حجم برداشت در قطب های تولید این محصول
2.  کیفیت گل و دانه
3.  رعایت بهترین زمان های برداشت گل و دانه
4.  رقم گلرنگ برداشت شده
5.  نحوه برداشت و هزینه های تولید
6.  الگوی کاشت (آبی یا دیم)
7.  اتفاقات پیش بینی نشده نظیر آفت زدگی (مگس گلرنگ، شته سیاه گلرنگ و…)
8.  نحوه و شرایط خشک کردن
9.  میزان صادرات

ارقام گلرنگ

در حال حاضر، 6 رقم گلرنگ شامل:

1.  محلی اصفهان
2.  پدیده
3.  گلدشت
4.  صفه
5.  گل مهر
6.  پرنیان

با تیپ های رشدی پاییزه، بهاره و بینابین برای کشت آبی در شرایط اقلیمی مختلف معرفی شده اند.

همچنین دو رقم:

1.  سینا
2.  فرامان

برای کشت دیم در مناطق سرد و معتدل سرد کشور معرفی شده اند.

رقم محلی اصفهان

رقم پدیده

رقم گلدشت

رقم صفه

رقم گل مهر

رقم پرنیان

رقم سینا

رقم فرامان

در انتهای این بخش اشاره کنم که در سالیان گذشته یک رقم گلرنگ از کشور ترکیه با نام لیناس (LINAS) وارد ایران شده است.

از ویژگی های رقم لیناس می توان به موارد زیر اشاره کرد:

•  رقم خاردار با گل زرد – نارنجی
•  درصد روغن دانه زیاد (37 تا 38 درصد)
•  درصد بالایی از اسید لینولئیک در روغن دانه (بیشتر از 70 درصد)

در سال 2020، مقادیر زیادی از بذر رقم بالچی (BALCI) از کشور ترکیه جهت کشت وارد ایران شده است.

رقم بالچی یک رقم خاردار با گل زرد و درصد روغن دانه زیاد (38 تا 40 درصد) است.

خواص گلرنگ

مطالبی که از این قسمت تا انتهای مقاله مطالعه می کنید، دلیل خوبی خواهند بود که چرا عده ای از تجار، در ازای کاشت، خرید تضمینی گلرنگ را پیشنهاد می دهند.

در جدول زیر مهم ترین اثرات درمانی گلرنگ را برای شما لیست کرده ام:

گلرنگ و طب چینی

در طب گیاهی چینی، گل های گلرنگ برای تحریک قاعدگی و تسکین درد شکم تجویز می شوند.

همچنین از گل ها برای ضد عفونی کردن، التیام زخم ها و درمان سرخک نیز استفاده می شود.

گلرنگ و طب گیاهی انگلیسی – آمریکایی

در این طب از گل های گلرنگ برای درمان تب و دانه های پوستی استفاده می شود.

روغن تصفیه نشده دانه های گلرنگ نیز مسهل است.

خواص برگ گلرنگ (کاجیره)

•  ملین
•  اشتها آور
•  مدر
•  مفید در معالجه دفع بی اختیاری ادرار
•  کمک به بهبود ناراحتی های چشمی

خواص گل گلرنگ

•  ملین
•  معرق
•  محرک
•  مسکن
•  قاعده آور
•  ضد درد

همچنین از گل گلرنگ برای معالجه دردهای کودکانه، سرخک و دانه های پوستی دردناک و یرقان استفاده می کنند.

جالب است بدانید که از گل گلرنگ به عنوان زعفران کاذب نیز استفاده می کنند.

گلرنگ رنگ مناسبی برای رنگ کردن پنبه است و از گلچه های آن برای رنگ کردن ابریشم استفاده می کنند.

خواص دانه گلرنگ

دانه های گلرنگ مقوی، مسهل و مدر هستند و برای معالجه روماتیسم به کار می روند.

مزیت کشت گلرنگ در ایران

گلرنگ زراعی (.Carthamus tinctorius L)، گیاهی متعلق به خانواده مرکبیان (Asteraceae) است.

از بین گیاهان روغنی سازگار با شرایط آب و هوایی ایران، گلرنگ به لحاظ بومی بودن، خصوصيات مطلوب زراعی نظير:

•  مقاومت نسبی به شوری خاک و خشكی هوا
•  مقاومت بالا به سرمای زمستانه
•  وجود روغنی مطلوب

آینده نوید بخشی دارد و می‌ تواند نقش مهمی در تأمین روغن خوراکی مورد نیاز ایران داشته باشد.

گلرنگ از گیاهان دنیای قدیم با قدمت کشت حدود 4000 سال در جهان به‌شمار می ‌رود.

ايران به ‌واسطه دارا بودن شرايط اكولوژيكی مناسب جهت كشت گلرنگ، از مهم ‌ترين مناطق توليد اين محصول محسوب می ‌شود.

کشت گلرنگ در ایران سابقه طولانی دارد؛ به ‌طوری‌ که قبل از معرفی آن به‌ عنوان دانه روغنی، برای استفاده از گلچه‌ها کشت می شده است.

با این حال به دلیل حساسیت به آفات و بیماری‌ها، علف‌ های هرز، دیررس بودن و همچنین در دسترس نبودن ارقام مناسب و اطلاعات کافی در زمینه زراعت گلرنگ، سطح زیر کشت آن طی سال‌های گذشته کاهش یافته بود.

اخیراً تلاش برای برداشتن موانع تولید انجام گرفته و با معرفی ارقام جدید با ویژگی های:

•  پر محصول
•  پر روغن
•  بی‌ خار
•  مقاوم به سرما
•  حساسیت کمتر به آفات و بیماری ‌ها

امکان توسعه کشت گلرنگ در مناطق دیم ایران فراهم شده است.

از نظر اقتصادی زراعت گلرنگ پتانسیل کافی برای جایگزینی با محصولات رایج در مناطق دیم مثل گندم، جو، عدس و نخود را دارد و می‌تواند در تناوب زراعی با این محصولات قرار گیرد.

گلرنگ به مناطقی با بارندگی زمستانه و بهاره اندک و هوایی خشک در طول دوره‌ های گل ‌دهی، پر شدن و رسیدن دانه سازگار است و به دلیل داشتن شبکه ریشه‌ای قوی و طویل با توان جذب آب از بخش ‌های عمیق‌ تر خاک، گیاهی مقاوم به خشکی محسوب می‌شود.

گلرنگ در برابر تنش شوری نیز متحمل بوده و به طیف وسیعی از شرایط خاکی مناطق دیم کشور سازگار است.

این گیاه ماهیتاً روز بلند است ولی بسیاری از ارقام اصلاح شده آن نسبت به طول روز، بی تفاوت می ‌باشند.

گلچه های گلرنگ

گلرنگ از گذشته های دور به دلیل داشتن گلچه های رنگین خود، مورد توجه کشاورزان ایرانی بوده است.

همانطور که پیش تر نیز اشاره شد؛ رنگ حاصل از گلچه های گلرنگ، جایگزین طبیعی خوبی برای زعفران است.

استفاده از گلچه های رنگی گلرنگ در رنگ آمیزی:

•  برنج
•  نان
•  مواد غذایی فرآوری شده از جمله شوری و ترشیجات

هم اکنون نیز در برخی از نقاط کشور نظیر استان مرکزی، آذربایجان غربی و شرقی، کرمان و اصفهان رواج دارد؛ امری که هنوز هم در افغانستان، هند و پاکستان مرسوم است.

گلچه های گلرنگ دارای دو رنگدانه:

•  کارتامین (Carthamin)
•  کارتامیدین (Carthamidin)

است که از آن ها برای رنگ آمیزی پارچه، ابریشم و گل های مصنوعی در طباخی، آشپزی و قنادی (شیرینی پزی) استفاده می شود.

کارتامین: یک ماده به رنگ قرمز تیره و نامحلول در آب است.
کارتامیدین: رنگدانه ای به رنگ زرد و محلول در آب است.

رنگدانه های زرد (کارتامیدین) گلبرگ های گلرنگ نیز در صنایع غذایی و دارویی کاربرد دارد.

یکی از مهم ترین دلایل رشد صادرات گلرنگ ایرانی این است که در کشورهای اروپایی و مناطق دیگر، به دلیل ممنوعیت استفاده از رنگ های مصنوعی در مواد غذایی، علاقه مندی به گلچه گلرنگ به عنوان یک منبع رنگ طبیعی برای استفاده در مواد غذایی، افزایش پیدا کرده است.

گلرنگ و خوراک دام و طیور

از آرد دانه گلرنگ در تغذیه دام و طیور استفاده می شود.

این آرد ممکن است از دانه های پوست دار یا بدون پوست تهیه شود که نوع پوست دار آن به دلیل دارا بودن فیبر فراوان، کمتر در تغذیه طیور مورد توجه قرار می گیرد.

میزان پروتئین دانه گلرنگ از 15 الی 19 درصد متغیر است و تیپ های پوست نازک، پروتئین بیشتری نسبت به انواع پوست ضخیم دارا می باشند.

ماده خشک و پروتئین خام دانه گلرنگ به ترتیب 96.25 و 17.63 درصد گزارش شده است.

همچنین مصرف دانه گلرنگ به میزان 25 گرم به ازای هر کیلوگرم ماده خشک غذا در جیره غذایی، سبب افزایش درصد چربی شیر و مصرف خوراک گاوهای شیری می شود.

از تفاله باقی مانده در کارخانجات روغن کشی از دانه گلرنگ که به آن کنجاله می گویند، جهت استفاده در جیره غذایی دام ها به مصرف می رسد.

میزان پروتئین کنجاله گلرنگ 23 درصد است و کنجاله این گیاه با وجود فیبر بالا، می تواند در جیره هایی که از نظر پروتئین فقیر هستند به عنوان جایگزین کنجاله سویا، پنبه دانه و یا کنجاله کتان مورد استفاده قرار گیرد.

کنجاله گلرنگ کمی تلخ بوده و طعم آن برای دام از جذابیت کمتری نسبت به سایر کنجاله های رایج برخوردار است؛ با این حال مخلوط کردن آن با سایر اقلام خوراکی، می تواند به تحریک دام و خوردن آن کمک کند.

کنجاله گلرنگ به خوبی در سیستم گوارشی گوسفند هضم و جذب شده و قوچ ها با اشتها آن را می خورند.

همانطور که تا اینجا متوجه شدید؛ علوفه گلرنگ نیز بسیار با ارزش است و بررسی ارقام علوفه ای در شرایط دیم، نشان داد که اگر برداشت آن در اواسط غنچه دهی تا اوایل گل دهی انجام شود؛ با میانگین بارندگی 400 میلی متر، می تواند تا 70 تن علوفه تر و 32 تن علوفه خشک تولید نماید.

بررسی کیفیت علوفه ارقام گلرنگ در شرایط دیم نشان داده است که میزان پروتئین خام گلرنگ تا 13.5 درصد می باشد؛ در حالی که پروتئین خام کاه گندم 3.3 درصد و یونجه 16.5 درصد است.

شاخص ارزش نسبی خوراک برای ارقام گلرنگ 150 تا 260 می باشد که بر اساس استاندارد، این شاخص برای علوفه های عالی 150 به بالا در نظر گرفته شده است.

گلرنگ را می توان به صورت علوفه خشک و یا سیلویی ذخیره کرد.

دام ها بویژه گوسفندان، اشتها و رغبت زیادی را به خوردن کاه و کلش گلرنگ نشان می دهند و علوفه تازه گلرنگ قبل از گلدهی، حتی در ارقام خاردار برای دام خوش طعم بوده و به راحتی توسط گوسفند خورده می شود.

جالب است بدانید که در دام هایی که در جیره غذایی روزانه آن ها از گلرنگ استفاده شده است، افزایش کیفیت گوشت قرمز مشاهده می شود.

در این مقاله سعی شد به مهم ترین بخش های گیاه دارویی گلرنگ چه در حوزه گیاه شناسی و چه در حوزه دارویی و صنعتی پرداخته شود.

امیدوارم که زحمات ما در فایدیم برای شما مفید واقع شده باشد.

منبع بخشی از محتوای این مقاله:

دستورالعمل فنی کشت گلرنگ (آبی و دیم) به نوشته دکتر حمید جباری و جمعی از همکاران محترم ایشان | سال 1398